Participatie en Werkgelegenheid

Om mensen naar vermogen deel te laten nemen aan de arbeidsmarkt of maatschappij, staat een groot aantal instrumenten ter beschikking. Deze instrumenten zijn wettelijk of gebaseerd op (regionaal) beleid. De instrumenten passen bij de principes van Cradle-to-cradle. We gaan namelijk uit van een positief mensbeeld en de kansen die er zijn. We benutten de kansen, kennis en talenten volop en versterken deze waar mogelijk. Het doel is om iedereen op zijn manier mee te kunnen laten doen in de Venlose samenleving.

Om mee te kunnen doen in de samenleving zijn er een tweetal randvoorwaarden waar aan voldaan moet worden, namelijk inkomensondersteuning en het bestrijden en voorkomen van armoede in de maatschappij. Als mensen op deze punten worden ‘ontzorgd’, wordt deelname aan de samenleving makkelijker.

De kinderopvang mogelijk te maken uit de bestaande middelen, (voor zoever niet door andere toeslagen gedekt,) van het aanvalsplan "Venlo Werkt" tot een maximum bedrag van € 400.000 per jaar.

Het (naar vermogen) actief deelnemen aan de maatschappij

Bij het streven naar participatie voor allen past het streven naar een inclusieve arbeidsmarkt: een arbeidsmarkt die plaats biedt voor jongeren en ouderen en voor mensen met en zonder beperking. Participatie via arbeid levert een krachtige bijdrage aan sociale, economische en financiële zelfstandigheid, versterkt het gevoel van eigenwaarde en levert een bijdrage aan de sociale cohesie en de economie.

Bij het streven naar een inclusieve arbeidsmarkt richt het programma Participatie en Werkgelegenheid zich op de volgende onderdelen:

1. Werkbedrijf en Werkgeversservicepunt Noord-Limburg

2. Activiteiten Werkplein

3. Social Return on Investment

4. Aansluiting onderwijs – arbeidsmarkt

Door de aantrekkende economie en toename van de bedrijvigheid in Venlo en de regio zien we een toename in de vraag naar personeel op diverse niveaus, dit biedt kansen voor alle inwoners. We zien een groei in vacatures en daling van het aantal werkzoekenden. Vanwege de ontstane personeelskrapte staan werkgevers meer dan ooit open voor werkzoekenden met een afstand tot de arbeidsmarkt. Dit biedt kansen, ook voor de bijstandsgerechtigden.

We gaan de dienstverlening daarom intensiveren en aanscherpen om deze kansen optimaal te benutten. In het najaar van 2017 zal het plan ter besluitvorming worden aangeboden. De uitvoering van dit plan zal met name in 2018 plaatsvinden.

Voor de financiering van deze onderdelen maken we gebruik van middelen die we hiervoor van het Rijk ontvangen aangevuld met derde geldstromen.

1. Werkbedrijf en Werkgeversservicepunt Noord-Limburg

In alle 35 arbeidsmarktregio’s in Nederland zijn Werkbedrijven ontstaan. Dit is een bestuurlijk samenwerkingsverband van sociale partners, gemeenten en UWV. Het bestuur van het Werkbedrijf Noord-Limburg is op 22 oktober 2015 aangesteld . Het Werkbedrijf is een bestuurlijk netwerk dat de centrale spil vormt bij de arbeidsbemiddeling voor de doelgroep Banenafspraak uit het Sociaal Akkoord. Het Werkbedrijf in Noord-Limburg kiest voor een bredere opdracht: Primaire focus is op werkzoekenden met een grote afstand tot de arbeidsmarkt en op werkgevers die deze werkzoekenden willen aannemen.

Als centrumgemeente voert Venlo deze taken voor de Regio Noord-Limburg uit. Zoals in het marktbewerkingsplan vastgelegd ziet de beleidsagenda voor 2015-2018 er als volgt uit:

• Invulling geven aan de Banenafspraak
• Aandacht voor strategische personeelsplanning
• Focus op kansrijke sectoren
• Benutten van kansen over de grens
• Inspelen op flexibiliteit en mobiliteit
• Aansluiten van onderwijs en arbeidsmarkt

In 2017 vindt er een evaluatie plaats van het Werkbedrijf. Deze evaluatie zal leiden tot (SMART) afspraken. Hierover wordt u te zijner tijd verder geïnformeerd.

Het Werkgeversservicepunt regio Noord-Limburg (hierna: WSP) is de uitvoerende netwerkorganisatie waarin de zeven Noord-Limburgse gemeenten, UWV en de 3 Noord-Limburgse Sw-organisaties gezamenlijk afspraken maken over dienstverlening aan werkgevers. De besluiten van het bestuur van het Werkbedrijf gelden als (beleidsmatig) kader voor de partijen die aangesloten zijn bij het WSP.

Het WSP zet de vraag van de ondernemer centraal. Het zijn namelijk de ondernemers die de werkgelegenheid creëren. De regiogemeenten in Noord-Limburg, het UWV en de Sociale werkvoorzieningsschappen in de regio zetten daarom gezamenlijk de vraag van de ondernemer centraal in het Werkgeversservicepunt regio Noord-Limburg. Het resultaat van de vraaggerichte benadering is een goede relatie met de ondernemers, waardoor we hun behoefte begrijpen en zij ons zien als partner. De kracht van de dienstverlening is het ombuigen van de vraag van de ondernemers naar de mogelijkheden van de mensen in de werkzoekendenbestanden met als resultaat meer mogelijkheden voor de mensen in de werkzoekendenbestanden en minder mensen geregistreerd als werkzoekende. De samenwerkende partijen leggen verbindingen met onderwijs, brancheverenigingen, sociale partners en andere betrokken organisaties om te komen tot publiek-private arrangementen met ondernemers.

Het WSP heeft in 2017, als een van de eerste in Nederland, een jaarplan opgesteld waarin de ambities verwoord zijn en vertaald naar concrete resultaten. Het jaarplan voor 2018 is nog niet bekend en zal eind 2017 worden opgesteld.

2. Activiteiten Werkplein

De Participatiewet is van grote invloed op de wijze waarop de gemeente omgaat met toeleiding naar de arbeidsmarkt. De Participatiewet redeneert vanuit het vergroten van de eigen kracht van burgers. Een samenspel is hierbij nodig van inwoners die geloven in hun kwaliteiten, in combinatie met gedreven sociale ondernemers, vernieuwende zorgaanbieders en een goed faciliterende overheid. Het is de bedoeling dat de inwoners die onder de Participatiewet, de Wajong of de Wet Sociale Werkvoorziening vallen, een gewone baan vinden, zo nodig met subsidie. In nauwe samenspraak met elkaar werken Rijk, gemeenten en de sociale partners de afspraken van het sociaal akkoord verder uit in de landelijke Werkkamer. De uitkomsten zijn door vertaald in het regionale Werkbedrijf.

Werkzoekenden worden begeleid door coaches van de gemeente Venlo. De begeleiding is gericht op het meedoen naar vermogen. De dienstverlening wordt meer en meer gericht op het voorkomen dat onze burgers bijstandsgerechtigd worden. De groepsgewijze aanpak levert een belangrijke bijdrage aan deze aanpak. Door de groepsgewijze aanpak komt de focus te liggen op de mogelijkheden van de klant in plaats van zijn of haar belemmeringen. Daarnaast zijn er meerdere projecten waarmee de huidige workshops worden opgevolgd en uitgebreid. Voor de financiering van de projecten wordt voornamelijk gebruik gemaakt van derde geldstromen.

3. Social Return on Investment

De gemeente Venlo heeft sinds 1 januari 2012 Social Return On Investment (hierna SRoI) als beleidsuitgangspunt bij de inkoop van werken, diensten en leveringen. Ook wordt bij het verstrekken van subsidies een sociale paragraaf opgenomen bij de verstuurde definitieve subsidiebeschikking. De gemeente heeft veelal een fors beïnvloedbaar inkoopvolume per jaar en daarmee ook een belangrijk middel om de participatie op de arbeidsmarkt te stimuleren. Deze inkoopkracht kan effectiever en efficiënter benut worden door het toepassen van Social Return.

Jaarlijks worden de doelen bepaald. Het gaat dan om het aantal plaatsingen en werkervaringsplaatsen. Dit is onder andere afhankelijk van de aanbestedingen die in een jaar gepland zijn of verwacht worden. De planning voor 2018 wordt eind 2017 gemaakt.

4. Aansluiting onderwijs – arbeidsmarkt

Kwetsbare jongeren

De invoering van de Participatiewet heeft voornamelijk invloed op de arbeidstoeleiding voor leerlingen van het voortgezet speciaal onderwijs (vso), praktijkonderwijs (PrO) en entreeonderwijs. Deze kwetsbare groep jongeren is veelal aangewezen op intensieve begeleiding en ondersteuning om aan het werk te komen en aan het werk te blijven. Deze begeleiding werd voorheen hoofdzakelijk verzorgd door de arbeidsdeskundigen van het UWV. Wanneer geen preventieve gemeentelijke activiteiten worden ondernomen komen deze jongeren met de komst van de Participatiewet bij de gemeente terecht. In de arbeidsmarktregio Noord-Limburg werken voortgezet speciaal onderwijs, praktijkonderwijs en entreeonderwijs, UWV en gemeenten intensief samen binnen de netwerkorganisatie Baanwijs. Alle kwetsbare jongeren in Noord Limburg gaan naar vervolgonderwijs, hebben en behouden een werkplek, passende dagbesteding of zitten in een toeleidingstraject. Dat is de ambitie van Baanwijs. Deze ambitie werd 25 juni 2015 onderstreept door de ondertekening van het convenant Baanwijs in Theater De Maaspoort.

Door landelijke ontwikkelingen binnen onderwijs, waaronder de entreeopleiding in het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) en de invoering van de referentieniveaus rekenen en taal komt het uitstroomperspectief van deze leerlingen richting het mbo en richting arbeid nog verder onder druk te staan. Een integrale benadering en een soepele overgang van school naar werk is hierdoor meer dan ooit van belang. Het programma Participatie en Werkgelegenheid in relatie met het programma Onderwijs en Jeugd maakt zich sterk voor een integrale en goed afgestemde uitvoering tussen onderwijs, ondernemers en overheid. Met name voor de kwetsbare jongeren wordt hiervoor ook de ESF-subsidie ‘Actieve inclusie’ over het eerste tijdvak maximaal aangewend.

Servicepunt Leren en Werken

In juni 2016 is het businessplan Leren en Werken ondertekend voor de arbeidsmarktregio’s Noord- en Midden Limburg. Hiermee heeft de samenwerking tussen de partners rondom het thema Leren en Werken in Noord- en Midden-Limburg nieuw elan gekregen. Gilde Opleidingen, CITAVERDE College, UWV, SBB en de centrumgemeenten Venlo en Roermond willen namens de arbeidsmarktregio’s een structurele samenwerking op het gebied van leren en werken aangaan. Naar aanleiding van het businessplan is voor de regio Noord-Limburg een jaarplan Leren en Werken opgesteld.

Op verzoek van uw raad is onderzocht wat we kunnen doen aan het hoge aantal laaggeletterden in Venlo. Dit leidt tot een Aanvalsplan laaggeletterden met een doelstelling, werkwijze en benodigde financiën, die zal worden voorgelegd aan uw raad. Tevens sluiten we aan op Het Regionaal Programma Volwasseneneducatie Regio Noord-Limburg. Doelgroep zijn analfabeten, laaggeletterden en vrijwillige inburgeraars van 18 jaar en ouder.

Professionals zijn opgeleid om laaggeletterdheid te herkennen en bespreekbaar te maken. Zo zijn o.a. coaches op het Werkplein en medewerkers van sociale wijkteams getraind om de Taalmeter in te zetten om laaggeletterden te lokaliseren.

Het naar vermogen voorzien in eigen inkomen

We spannen ons in om zoveel mogelijk mensen mee te laten doen op de arbeidsmarkt. Deelnemen aan de arbeidsmarkt zorgt er voor dat iemand in zijn eigen inkomen kan voorzien. Ondanks onze inspanning zullen er altijd mensen zijn die een beroep moeten doen op inkomensondersteuning. De Participatiewet biedt een financieel vangnet voor mensen die geen of onvoldoende middelen van bestaan hebben. Deze taak is wettelijk vastgelegd in de Participatiewet. Daarnaast zorgt inkomensondersteuning er ook voor dat hogere kosten op andere maatschappelijke terreinen worden vermeden. Bijvoorbeeld door inkomensondersteuning in te zetten om een huisuitzetting te voorkomen.

Het is de bedoeling dat inwoners zo kort mogelijk van deze voorziening gebruik maken. De betrokken inwoner heeft zelf de verantwoordelijkheid om alles te doen om weer zo snel mogelijk een reguliere (betaalde) baan te verwerven of op een ander manier in voldoende middelen van bestaan te voorzien. De verantwoordelijkheid van de gemeente is om de daarvoor noodzakelijke faciliteiten te bieden.

Naast hetgeen is vastgelegd in de Participatiewet voert de gemeente Venlo ook armoedebeleid uit. Dit is het sluitstuk van het gemeentelijke vangnet. Hiervoor zijn diverse regelingen en verordeningen vastgesteld, waaronder:

• Geld-Terug-Regeling;
• Kindpakket en seniorenpakket;
• Verordening individuele inkomenstoeslag;
• Kwijtschelding gemeentelijke belastingen.

De speerpunten van het huidige armoedebeleid worden in 2018 nog verder uitgevoerd. Tevens wordt in 2018 samen met het maatschappelijk middenveld het armoedebeleid 2015 – 2018 geëvalueerd. In 2018 worden, mede op basis van deze evaluatie en in cocreatie met het maatschappelijk middenveld, de voorbereidingen getroffen voor het nieuwe armoedebeleid dat vanaf 2019 richtinggevend zal zijn.

De gemeente voert ook de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening en het daarop gebaseerde Beleidsplan Schuldhulpverlening uit. Uitgangspunt van het beleid is dat schulden geen belemmering mogen vormen voor een volwaardige deelname aan de maatschappij. Dit beleidsplan zal worden geïntegreerd in het nieuwe armoedebeleid.