Inleiding
In het programma Economie en Toerisme wordt het kader beschreven voor de inspanningen die de gemeente in 2018 gaat leveren om de regionale economie te bevorderen. Deze inspanningen zijn schematisch weergegeven in de doelenboom in de volgende paragraaf.
Wat willen we bereiken?
De strategische doelstelling van dit programma is “het bevorderen van de regionale economie”.
Vanuit dit programma wordt een belangrijke bijdrage geleverd aan de hoofdopgaven van de Strategische visie 2030 en meer in het bijzonder aan de daarin benoemde thema’s “Innovatieve en excellente stad” (Economie) en “Veelzijdige stad in het groen” (Toerisme). Hiermee sluit dit programma ook aan op de regiovisie “Regio in Balans”, en dan met name op de thema’s “Innoveren en Vermarkten” (Economie) en “Boeien en Binden” (Toerisme) en aan het regioprogramma “Werken aan de Regio Venlo 2015-2018”.
Dit programma sluit primair aan bij het thema “Positionering en profilering” in het coalitieprogramma Venlo 2014-2018. De ambities van dit college op het gebied van economie en toerisme zijn in het coalitieprogramma opgenomen in de paragrafen “Toerisme langs de Maas en Venlo Verhaal (D2), “Lobby Derde Geldstromen, Stagebureau, Startersfonds” (D6) en “Acquisitie” (D9).
Ambities Strategische Visie 2030:
In het gekozen voorkeursscenario “Venlo kansenstad” uit de Strategische Visie worden de volgende voor het programma “Economie en toerisme” relevante ambities aangegeven:
- Venlo is in 2030 een stad met bedrijvigheid rondom de clusters logistiek, kennisintensieve industrie en agribusiness, en past daarbij de principes van C2C toe
- Recreatie en toerisme hebben een economische potentie.
- Kennisintensieve bedrijvigheid moet behouden en versterkt worden.
- De stad heeft in 2030 een breed aanbod aan hoger onderwijs en academische opleidingen.
- Het C2C gedachtegoed is een onderscheidend kwaliteitsaspect van de bestaande regionale bedrijvigheid.
De economische structuurversterking is primair gericht op de krachtige aanwezige speerpuntsectoren logistiek, agribusiness, maakindustrie en toerisme en de cross overs tussen deze sectoren. Dit betekent dat er te allen tijde een aantrekkelijk gedifferentieerd aanbod van werklocaties en commercieel vastgoed aanwezig moet zijn, maar ook dat we vraag gestuurd en flexibel moeten kunnen anticiperen op innovaties en nieuwe behoeften. De nadruk bij de structuurversterking van de toeristische functie ligt in de binnenstad, Arcen en Kloosterdorp Steyl, waarbij de Maas een belangrijke verbindende schakel vormt.
De onderwijs- en kennisinfrastructuur moet een belangrijke bijdrage leveren aan het vasthouden en aantrekken van hoogopgeleide mensen voor de stad en de regio. Dit vraagt om de aanwezigheid van sterke onderwijs- en kennisinstellingen met een duidelijk eigen profiel en om excellente samenwerking met het bedrijfsleven in onze regio op het gebied van onderwijs en toegepast onderzoek. Daarnaast gaat het over kennistransfer: de overdracht van kennis van kennis- en onderwijsinstellingen naar bedrijven in onze regio.
Zowel voor wat betreft de economische structuurversterking als voor wat betreft de versterking van de onderwijs- en kennisinfrastructuur staat 2018, evenals vorig jaar, nadrukkelijk in het teken van de verdere doorontwikkeling van de Brighlands Campus Greenport Venlo, het Brightlands Innovation Netwerk Greenport Venlo (BING) en de Economic Development Board (EDB)
Ambities Coalitieprogramma Venlo 2014 - 2018
Uit het Coalitieprogramma Venlo 2014 – 2018, “Verbinden vanuit Vertrouwen en Verantwoordelijkheid” worden de volgende relevante ambities aangegeven:
- Er wordt steviger ingezet op een sterkere profilering van Venlo, acquisitie, lobby en werving van derde geldstromen zodat voor Venlo gunstigere besluiten worden genomen en middelen gegenereerd die bijdragen aan onze ambities.
- We ondersteunen startende ondernemers en mensen die vanuit een uitkeringssituatie willen gaan ondernemen. Daarvoor hebben we een startersfonds.
- We verbeteren het investeringsklimaat voor onderwijsinstellingen
- Het draagvlak voor C2C en duurzaamheid wordt verder versterkt.
- We versterken de gemeentelijk acquisitiekracht, gaan de huidige structuren en resultaten evalueren en besparen op de externe uitvoeringskosten voor acquisitie.
- We gaan onze stad beter vermarkten en dragen actief en trots het Verhaal van Venlo uit.
- We investeren € 1 miljoen incidenteel in Toerisme langs de Maas, waaronder Kloosterdorp Steijl en onze rijke cultuurhistorie in het Verhaal van Venlo.
- Studenten die een stageplaats of een plek op de Euregionale arbeidsmarkt zoeken gaan we ondersteunen, net als leerlingen in het voortgezet onderwijs op het gebied van maatschappelijke stages. Er komt voor hen een stagebureau.
Cradle to Cradle’ (C2C) vormt een belangrijke, zo niet de belangrijkste rode draad in de Strategische visie 2030. C2C is bepalend voor het onderscheidend vermogen en de economische kracht van de stad. Letterlijk staat er in onze visie: “Het Cradle to Cradle-gedachtengoed is geen doel op zich zelf maar een onderscheidend kwaliteitsaspect van de bestaande regionale bedrijvigheid. Innovatiekracht is daarmee het vermogen om, geïnspireerd door C2C, de bestaande activiteiten, logistiek, agri-business en ICT kwalitatief te verbeteren.”.
Met de opening van ons stadskantoor en het daar aan gekoppelde succesvolle C2C jaar is aangetoond dat Venlo zich internationaal kan onderscheiden en dus positioneren met C2C. En ook steeds meer (clusters van) bedrijven in de regio Venlo, waaronder op de Brightlands Campus Greenport Venlo, zetten het gedachtengoed van C2C, Blue Economy, Circulaire economie et cetera in om hun innovatiekracht en onderscheidend vermogen te vergroten. De Economic Development Board (EDB) onderschrijft het economisch belang hiervan. Ook de raad heeft nadrukkelijk aandacht gevraagd voor C2C, onder andere via de motie ‘Uitvoeringsprogramma Duurzame taakstellingen Venlo’ (maart 2016).
In deze begroting is daarom een claim voor uitvoering van het ‘Invoeringsprogramma Cradle to Cradle’ opgenomen om onze ambities na het succesvolle C2C jaar te kunnen continueren. Vanuit het motto ‘blijf innoveren’ zal actief worden gezocht naar aansluiting bij nieuwe ontwikkelingen die Cradle to Cradle als economische factor kunnen versterken, bijvoorbeeld Smart City-concepten. Bij eventueel benodigde middelen ter uitvoering van de raadsmotie ‘C2C/Circulaire faculteit in Venlo’ (juni 2017) kan, zij het zeker niet uitsluitend, naar deze programmamiddelen gekeken worden.
De onderstaande effectindicatoren geven meer inzicht in de resultaten op de strategische doelstelling. Wat betreft de werkgelegenheid is de ambitie voor 2016 niet gehaald. De afgelopen twee jaar is de werkgelegenheid nagenoeg gelijk gebleven na enkele jaren van daling. De raad heeft in het derde kwartaal van 2016 een uitgebreide toelichting ontvangen over de werkgelegenheidsontwikkeling. De ambitie voor wat betreft het aantal C2C projecten is in 2016 wel gehaald. Actuele cijfers over de economische prestaties ontbreken nog.
Indicator | JR 2016 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | ||||
Werkgelegenheid (abs) | 57.700,00 | 58.850,00 | 59.450,00 | 60.050,00 | 60.650,00 | ||||
Betreft het aantal arbeidskrachten die beroepsmatig minimaal 12 uur per week betaalde activiteiten verrichten (Bron LISA). De ambitie van een jaarlijkse groei van de werkgelegenheid met 1% is in 2016 niet gehaald. Wel is de daling van de afgelopen jaren beperkt en liggen we nu twee jaar rond de 57.700 banen. Voor de periode 2018-2021 blijft de gemeentelijke groeiambitie 1%, waarbij de realisatie in 2016 als basis dient. | |||||||||
Indicator | JR 2016 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | ||||
Economische prestatie (rapportcijfer) | 7,25 | 7,25 | 7,25 | 7,25 | |||||
Het meest actuele economische rapportcijfer heeft betrekking op 2015 (Bron Louter, 2016). Het cijfer is gebaseerd op 41 kwantitatieve indicatoren, verdeeld over een viertal thema’s. Grote wijzigingen in rapportcijfers van gemeenten komen nauwelijks voor. Wel kennen de rapportcijfers vaak kleine jaarlijkse schommelingen die soms grote effecten hebben op de positie van gemeenten op de landelijke ranglijst. Het rapportcijfer van Venlo schommelde de afgelopen vijf jaar rond een gemiddelde van 7,20. Begin 2017 is bekend geworden dat met terugwerkende kracht een nieuwe berekeningsmethode wordt ingevoerd. Dat betekent dat de in de begroting opgenomen ambitie, na bekendmaking van het rapportcijfer van Venlo in 2016 (en voorafgaande jaren), opnieuw bepaald zal moeten worden. | |||||||||
Indicator | JR 2016 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | ||||
Aantal door C2C geïnspireerde ruimtelijke-fysieke projecten in het economisch domein | 5,00 | 5,00 | 5,00 | 5,00 | 5,00 | ||||
Aantal door de gemeente Venlo geregistreerde projecten en activiteiten die bijdragen aan de regionale economie. Het betreft oplevering van C2C gebouwen (nieuwbouw of verbouw) en oprichting of nieuwvestiging van C2C bedrijven of instellingen. Bron: gemeente Venlo (geen databank, maar inventarisatie van beleidsmedewerker C2C). De ambitie is het op peil houden van het aantal projecten en activiteiten en dat is in 2016 gelukt. |
Wat gaan we daarvoor doen?
Onze ambities reiken verder dan 2018. Om die langere termijn-ambities waar te maken, worden in 2018 de volgende concrete inspanningen geleverd en de daaropvolgende jaren doorgezet. Wij zullen daarbij onze partners waar, en zo maximaal mogelijk op een interactieve wijze betrekken.
Het versterken van de regionale kennisinfrastructuur op MBO- en HBO/WO-niveau
Vanuit de startnotitie “Venlo, bruisende studentenstad”, het convenant met de onderwijspartners als de meerjarige basis en het “Plan van Aanpak Programma Greenport Venlo” (lijn: “Kennislandschap”), leveren we de volgende inspanningen:
- Ondersteunen uitbreiding WO-onderwijs en –onderzoek
- Stimuleren van uitbreiding HBO-onderwijs en –onderzoek
- Versterken positie MBO ten opzichte van de arbeidsmarkt en HBO
- Aanjagen van en stimuleren van C2C in curricula MBO, HBO en WO
Het bevorderen van de regionale economie op het gebied van agrofood, logistiek en maakindustrie
We willen de regionale economie bevorderen op het gebied van agrofood, logistiek en de maakindustrie. C2C (innovatieve economische concepten) en sustainability vormen de rode draad voor de regionale economie. Dit willen we doen door in 2018 de volgende inspanningen te leveren:
- Ondersteuning vorming netwerken speerpuntsectoren
- Versterken relatiebeheer binnen speerpuntsectoren
- Ondersteunen van innovatiestimulering speerpuntsectoren
- Versterken C2C / sustainability speerpuntsectoren
Ad 4) Voor 2018 zullen geen separate middelen beschikbaar zijn voor het versterken van C2C / sustainability speerpuntfactoren. Deze maken deel uit van de claim voor uitvoering van het ‘Invoeringsprogramma Cradle to Cradle’.
Het bevorderen van de regionale economie op het gebied van toerisme
Ter bevordering van het toerisme in de regionale economie gaan we het volgende doen:
- Stimuleren en faciliteren van (ondernemers)initiatieven in met name de toeristische speerpuntgebieden Arcen, stedelijk centrum en Kloosterdorp Steyl
- In regionaal verband uitvoering geven aan het actieprogramma vrijetijdseconomie
- Gezamenlijk met regionale partners promoten en vermarkten van de toeristische regio Noord-Limburg
Het versterken van de regionale economie door het stimuleren van bedrijvigheid op werklocaties
Om een kwalitatief hoogwaardig complex aan werklocaties en vastgoed te kunnen aanbieden willen we in 2018 de volgende activiteiten ontplooien:
- Zorgen voor voldoende gedifferentieerd (regionaal) aanbod aan werklocaties geïnspireerd door C2C gedachtegoed
- Bijdragen aan aanpak van de (regionale) leegstandsproblematiek kantoren en bedrijfspanden
- Uitvoeren acquisitieactiviteiten ten behoeve van uitgifte eigen bedrijventerreinen
Ad 2) Voor 2018 zullen wederom geen middelen beschikbaar zijn voor de aanpak van de leegstand en herstructurering. Via middelen uit het onderdeel relatiebeheer wordt procesmatig inzet geleverd, gericht op het uitvoeringsplan Centrum Blerick (onderdeel programma 8 Ontwikkeling Centrumstad).
Ad 3) 2017 was het laatste jaar van het acquisitieplan en in de begroting 2017 is het reguliere jaarlijkse acquisitiebudget van € 48.000 structureel geschrapt. In de begroting 2018 is een claim voor een acquisitiebudget van € 200.000 opgenomen om Venlo te blijven positioneren, buitenlandse congressen binnen te halen, maar vooral om investeringen binnen te halen gericht op de verkoop van percelen op de eigen bedrijventerreinen, waarbij de acquisitie wordt afgestemd op lokale arbeidsmarkt.
Voor een nadere toelichting van de voorgaande op hoofdlijnen geschetste inspanningen om de doelstellingen in programma Economie en Toerisme te realiseren wordt verwezen naar de productenraming.
Betrokkenheid verbonden partijen
De belangrijkste partners waarmee wij de doelstellingen in het programma Economie en Toerisme nastreven zijn de regiogemeenten, de provincie Limburg, de onderwijs- en kennisinstellingen (MBO, HBO en WO), Ondernemers- en brancheverenigingen, Triple Helix organisaties (zoals EDB, BING, SMART LCV en Techno Valley Limburg), Ontwikkelbedrijf Greenport Venlo, acquisitiepartners (zoals LIOF, NFIA en NDL) en diverse organisaties (zoals Brightlands Campus Greenport Venlo, C2C ExpoLab en Leisureport).
Bedragen x 1.000 | ||||||
Middelen Programma 06 | Baten / Lasten | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 |
Economie en Toerisme | Baten | 5.212 | 6.386 | 5.574 | 2.552 | 1.639 |
Lasten | 9.818 | 9.772 | 9.793 | 7.184 | 6.346 | |
Subtotaal programma 06 | -4.606 | -3.386 | -4.219 | -4.632 | -4.706 |
Onttrekkingen aan reserves | Baten | 22 | 22 | |||
Toevoegingen aan reserves | Lasten | 1.000 | 500 |
Saldo programma 06 na verrekening reserves | -4.584 | -4.365 | -4.719 | -4.632 | -4.706 |
Begrotingsvoorstellen (excl. investeringen) | ||||||
Bedragen x €1.000 | ||||||
Nr | Omschrijving | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | |
18-001 | Invoeringsprogramma Cradle to Cradle | -258 | -508 | -417 | -417 | |
18-009 | Loonkostenindexering 2017 PKB in meerjarenbegroting 2018-2022 | -29 | -29 | -29 | -29 | |
18-010 | Grip op de PKB | 2 | 2 | 2 | 2 | |
18-016 | Herschikking budget Toerisme langs de Maas | -257 | -257 | |||
18-017 | Invulling inkooptaakstelling | 8 | 8 | 8 | 8 | |
18-023 | Toerekening salariskosten | 173 | 173 | 164 | 164 | |
18-062 | Inflatie 2018-2022 | -22 | -23 | -19 | -20 | |
18-069 | Stimuleren Venlose economie dmv acquisitie bedrijventerreinen en binnenstad | -200 | -200 | -200 | -200 | |
18-165 | Niet doorvoeren inflatie 2018 | 24 | 24 | 21 | 21 | |
Totaal | -303 | -553 | -728 | -728 |
Investeringen
Bedragen x € 1.000 | ||||
Investeringen Programma 06 | Vervanging - Uitbreiding | Rendabel - Onrendabel | Krediet 2018 | |
18-038 | Opgave stedelijk centrum in relatie tot campusontwikkeling 2018 | Uitbreiding | O | 125 |
Totaal Investeringen Programma 06 | 125 |
Beleidskaders
Naast sectorale beleidsvisies hebben de volgende kaderstellende documenten een relatie met dit programma.
- Strategische visie Venlo 2030
- Strategische visie ‘Regio in balans’
- Plan van aanpak Programma Greenport Venlo
- Regionaal Programma “Werken aan de Regio Venlo 2015-2018”
- Regionale Visie Werklocaties en Kantoren
- Ruimtelijke Structuurvisie
- Ambitiedocument C2C + uitvoeringsprogramma
- Verbreding Hoger onderwijs Venlo Limburg
- Regionaal Actieprogramma Vrijetijdseconomie